Hamilelikte En Çok Merak Edilen Konular
Hamile kalmadan önce mutlaka jinekolojik muayene yapılmalı?
Yaptığımız ultrason ile rahim ve yumurtalıkları değerlendiririz aynı zamanda jinekolojik muayene sırasında smear testi yaparız
Hamile kalmadan önce gelen anne adayında kan testi de yapılır.
Bu kan testleri kan sayımı tiroit testleri hepatit be hepatit C hiv gibi Eliza testleri Toxa plazma dediğimiz kedi köpek veya iyi pişmemiş kırmızı etten bulaşan bir parazit enfeksiyonu ve Rubella dediğimiz kızamıkçık testleri yapılır. Annenin annenin kilo kontrolü yapılır. Yağ dokusunda fazla veya azlık varsa ona göre de bir beslenme programı belirlenir. Bunun dışında annenin sigara alkol alışkanlığı varsa bunların bırakması azaltılması yönünde eğitim verilmelidir. Kullanılması gereken zorunlu ilaçlar varsa bunlar bebek için güvenli olanlarla değiştirilmeli veya bırakılabiliyorsa ilaçlar bırakılmalıdır.
Gebelikten önce Folik asit kullanılmalı mı ve neden kullanılmalı
Gebelikten yaklaşık 2-3 ay önce folik Asit kullanımı da başlanmalıdır. Çünkü folik Asit bebeğin sinir gelişimi sırasında oluşabilecek bazı anomalileri engeller. Biz normalde Folik Asiti yeşil yapraklı sebzeleri bol tüketiyorsak yeterli alıyor olabiliriz. Fakat gebeliğin ilk üç ayında bebeğin sinir sistemi gelişimi için çok önemli olduğundan bunu riske atmadan güzel bir folik asit içmeliyiz. Folik Asit bebekte oluşabilecek beyin ve sinir sistemi ile ilgili anomalileri %80 oranında azaltır. Hastalardan folik asitle ilgili gelen en çok ikinci soru iki ay sonra üç ay sonra gebe kalmazsam folik asit içmeli miyim? Evet folik Asit fazlası idrarla atılan bir vitamindir, bu nedenle uzun süre folik Asit içmenin sağlığa bir zararı yoktur. Gebelik öncesi başladığımız bu folik Asiti gebeliğimizi üçüncü ayı tamamlanana kadar devam ediyoruz.
Gebelikte ne kadar su içmeliyiz?
Gebelik ve özellikle emzirme sürecinde su içmek çok önemlidir. Yaklaşık 2-2,5 litre gebelikte emzirme sürecinde geç üç 3,5 litre kadar su içmemiz gerekir. Peki herkesin su ihtiyacı aynı mıdır? Hayır kişinin yaşına kilosuna bağlı olarak içeceği su miktarı da değişir.
Su ihtiyacımızı nasıl belirleyebiliriz? İdrarımızın rengine bakarak belirleyebiliriz. Eğer idrarımız çok koyu renkli geliyorsa suya ihtiyacımız vardır, idrarımız açık renkli ise yeterince su almışız demektir. Alacağımız su miktarını bu şekilde belirleyebiliriz. Bazen gebelikte su içmek zor olabilir, su içmeyi daha zevkli hale getirmek için suyun içerisine nane limonu, elma, tarçın gibi bazı besinleri koyarak ve yaklaşık altı 8 saat bekleterek tüketmek daha kolay gelebilir. Emzirme sürecinde de süt miktarını artırmak için aslında en önemli yapacağımız şey su alımını artırmaktır. Bunun dışında diğer önemli konu ise sık sık bebeği emzirmektir. Bu iki duruma dikkat edersek bizimle süre içinde sütün az gelmesi gibi bir sıkıntıyla karşılaşmayız.
Gebelikte ne yemeliyiz nasıl beslenmeliyiz nelerden kaçınmalıyız?
Gebelikte beslenme normal hayatımızda yediklerimizden çok farklı değildir. Günlük almamız gereken kalori yaklaşık 300 kalori kadardır, daha fazlasını almamız gerekir. Yalnız gebelikte yedigimiz her şeyin bebeği de direk etkilediği bilincinde olmalıyız. Bu nedenle benim tüm gebelere verdiğim tavsiyelerim bir bebek doğduğunda ek gıdaya başladığı zaman bebeği nasıl hassas besliyorsak gebelik süresince de beslenmemize aynı hassasiyette dikkat etmeliyiz. Yani hazır gıdalardan konserve yiyeceklerden katkılı yiyeceklerden uzak durmalıyız. Gebelik sırasında özellikle mide ve bağırsak problemleri sık görülür. Gebeler kabızlığa daha yatkındır, bu nedenle öğünlerde sebze tüketimine ağırlık verilmesi gerekir. Yine gebelikte kan şekeri düşmeye eğilimlidir. Beslenmede ikinci dikkat edeceğimiz konu da öğünlerdir. Kan şekerimizin düşmemesi için gebelikte ara öğünler mutlaka yapılmalıdır. Gebeliğin ilk üç ayı bulantı kusmaların olduğu ve damak tadının değiştiği bir dönemdir. Bu dönemde açlık mide bulantısını artırır. Yağlı ve baharatlı yiyecekler bulantıya artırır. İlk üç ayda bulantıyı tetikleyen artıran yiyeceklerden, hassasiyetin olduğu yiyeceklerden özellikle kaçınılması lazım. 13-14 haftadan sonra bu şikayetler düzeldiğinde beslenme sırasında almamız gereken yiyeceklere daha fazla hassasiyet göstermemiz gerekir.
Gebelikte beslenme ile ilgili gelen en çok soru ne yemelmeliyim konusudur
Mesela Maydanoz tüketmek erken doğumu artırır mı? Çay, kahve içebilir miyim? Bitki çayları içebilir miyim? Sorularıdır. Maydanoz ve çay, kahve gibi içeceklerle aşırı dozda tüketilmediği sürece gebelikte yasak değildir. Bitki çayları ile ilgili ise o özellikle karışım şeklinde olanları önermiyoruz. Ama ıhlamur ve rezene gibi çaylar tüketilebilir. Gebelikte dikkat edeceğimiz diğer konu da iyi pişmemiş çiğ kırmızı et ve balıktır. İyi pişmemiş kırmızı ette Toxa plazma dediğimiz ve gebelikte bebekte ciddi anomalileri sebep olan bir paraziti alma ihtimalimiz olabilir. Bunun dışında balık tüketiminde özellikle ağır metal zehirlenmesi gibi bir şeyle karşılaşmamak adına dip balıkları olan uskumru, kılıç balığı gibi balıklardan kaçınmalıyız. Yine midye ağır metal açısından zengindir.
Gebelikte görülen ağrılar
Gebelikte adet benzeri kas ağrıları olabilir. Bunu biz gebeliğin ilk ayından son ayına kadar görebiliriz. Bu durum istirahatler ve bol su içme ile düzeliyorsa altta yatan ciddi bir problem olmadığını görüyoruz, fakat istirahatle düzelmeyen, bol su içme ile rahatlamayan ağrılar varsa düşük tehlikesi ya da erken doğum tehdidi olabilir. İkinci en sık gördüğümüz ağrı karın ağrısı olabilir. Bu ağrılar da da en fazla mide bağırsak sistemini ilgilendiren, bir gebelikte sık karşılaştığımız gastrit, kabızlık gibi sebepler ağrı kaynağı olabilir. Burada da hastanın ağrısının sebebini bulup uygun tedaviyi yapabilir ya da önerilerde bulunabiliriz. Üçüncü sık karşılaştığımız ağrı bir de bel ve kalça eklemi gibi ağırlık binen eklemlerde ağrılardır. Bu ağrıların sebebi gebelikte artan hormonal değişim, hızlı kilo alımı, gebeliğe bağlı duruş bozuklukları olabilir. Hastanın bu ağrılardan korunmak için fazla ayakta kalmaması, yüksek topuklu ayakkabılar kullanmaması, günlük yürüyüş veya yüzme gibi egzersiz yapması, gebelikte aldığı kilo miktarının fazla olmaması ve bazı sırt kaslarını güçlendirecek egzersizler yapması şikayetlerini azaltabilir.
Gebelikte kozmetik
Gebelik sırasında hızla değişen hormonlar ciltte de bazı değişikliklere sebep olur. Gebelikte özellikle güneş etkisiyle olan cilt lekelenmesi yüzde kelebek tarzı bir lekeye sebep olabilir. Bu nedenle gebeler özellikle güneşten korunmaya dikkat etmesi lazımdır. Gebelikte diğer gördüğümüz sorun ciltte oluşan çatlaklardır. En fazla göğüs, karın, basen, kalça üzerinde görürüz. Bu çatlakları engellemek için özellikle ilk üç aydan sonra risk olan bu bölgeler çok iyi nemlendirilmeli ve masaj yapılmalıdır. Bununla ilgili piyasada çeşitli kremler vardır. Fakat gebenin bunlar dışında evde yapabileceği Kakao badem yağı gibi karışımlar hazırlayarak cildini nemlendirir. Bu çatlaklara karşı önlem alabilir ama bazen ne yaparsak yapalım bu çatlaklara engelleyemeyiz. Bunun sebebi de genetik yapımıza göre çilt tipimizdir. Gebelikte diğer merak edilen konulardan birisi de saçları boyatmak ya da makyaj yapmak gebelikte saçları boyatmakla ilgili yapılmış kontrollü bir çalışma yok. Yani gebeler üzerinde etik olarak bu boyaların zararlı etkilerini görmek için çalışma yapmak uygun değil. Fakat saçlarını boyatmış gebelerde sonrasında bebeklerin de herhangi bir sıkıntı olmadığına dair çalışma sonuçları var. Ben hastalarıma gebelik de özellikle ilk üç ay hariç saçlarını organik boyalar seçerek boyatabileceklerini söylüyorum. Burada dikkat edilmesi gereken boyanın tipi kadar saç derisine temas ettiği süre önemlidir. Bunlara dikkat edilerek saçlar boyatalabilir.
