Kısırlığa Yaklaşım Nasıl Olmalıdır?
12 ay süreyle korunmasız düzenli ilişkiye rağmen gebelik olmadıysa kısırlık problemi olabilir araştırma yapılmalıdır. Özellikle 35 yaş üzerinde, adet düzensizliği, pelvik cerrahi öyküsü ya da her hangi bir sebeple kısırlık ile ilgili endişesi olan bir çift daha erken bir uzmana başvurabilir.
Kadın için doğurganlığın en uygun olduğu yaş 25 yaş civarıdır. 30 yaş üzerinde doğurganlık hızı düşmeye başlar. 38 yaş ve sonrası bu düşüş hızlanır. Bu nedenle yaşı ileri olan bir anne adayı korunmasız ilişki süresi uzun bile olmasa tavsiye almak için doktora erken dönemde başvurabilir.
Kısırlık nedeniyle doktora başvuran çift birlikte görüşmeye alınmalı ve çocuk tedavisinin süreci konusunda ayrıntılı bilgi verilmelidir. Kısırlık teşhisi, tedavi süreci zaman alan yöntemlerdir. Çiftin bu sürece psikolojik olarak yeterli hazırlanması gerekir. Gerekirse destek verilmelidir.
Kısırlık teşhisi için yapılan testlerle hastaların %85 inde bir sebep tespit edilir. % 15 lik grupta her şey normaldir. Bu grup hastaya açıklanamayan infertilite denir.
Erkek kısırlığı için yapılan testler nelerdir?
- Öykü ve Dizik Muayene: ilk başvurduğunda alışkanlıkları, kullandığı ilaçlar, sistemik bir hastalık olup olmadığı, ailede kısırlık öyküsü varlığı sorgulanır. Muayenede genel fizik muayeneye ilave cinsel organ muayenesi, penis yapısı, testisler muayene edilir.
- Semen analizi erkek kısırlığında en önemli laboratuar incelemesidir. Sayı, hareket, yapı, enfeksiyon varlığı gibi pek çok konuda bilgi verir. Erkekde sperm döngüsü 70 günde bir yenilendiğinden bir problem çıkarsa tekrarlanması gerekir.
- Kan testi testesteron başta olmak üzere hormon düzeyleri istenir.
- Ultrason testi. varikosel ve kanal tıkanıklıklarında yardımcı olur.
- Klamidya için kültür alınır. Klamidya kısırlığa hem erkek hem de kadında sebep olabilir.
Kadın kısırlığında yapılan testler nelerdir?
Öykü ve fizik muayene: hastadan adet döngüsü, sigara alkol gibi alışkanlıkları, kullanılan ilaçlar, kronik sistemik hastalıkları, cinsel alışkanlıkları sorgulanmalı. Genel muayeneye jinekolojik muayene de eklenerek rahim yumurtalıklar değerlendirilmelidir..
- Kan testleri ile adette ve 21. Gün hormon bakılarak yumurtlama varlığı over rezervi değerlendirilir. Gerekirse AMHtesti ile rezerv değerlendirilebilir.
- HSG: ilaçlı rahim filmi de denilen bu test rahim kavitesini ve tüplerin açıklığını değerlendirmemizi sağlar.
- Enfeksiyon taraması: özellikle klamidya gibi bazı cinsel yolla bulaşan hastalıklar kültür testi alınarak taranmalıdır.
- Laparoskopi: özellikle adetlerinde ağrı, ilişkide ağrı gibi endometriozis şüphesi varsa laparoskopi vapılabilir.