Akupunktur Nedir?
Akupunktur M.Ö. 2698 yılına dayanan neredeyse 5000 yıllık geçmişi olan vücutta oluşan fiziksel, fonksiyonel ve psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan bir tedavi yöntemidir. Acus iğne, punctur ise delmek anlamına gelip vücutta belli noktalara uygulanarak yapılır. Her bir noktanın bir organ ile ilişkisi vardır. İğne ile biz epidermis ve dermisi geçerek hücreleri parçalıyoruz.
Parçalanan hücreler çeşitli mediatörlerin salgılanmasına bu mediatörlerde enzimlerin aktive olmasına sebep olur.
Kimyasal reaksiyon hücreler arası sinir uzantılarını etkileyerek akupunktur etkilerinden bazılarını oluşturur. Akupunktur enerji tıbbıdır. Vücutta bu enerjinin aktığı kanallar mevcuttur. Her organ bu kanallarla vücut yüzeyine açılır.
Kanal sistemi ilk olarak 1960 yılında Kuzey Koreli bir bilim adamı tarafından gösterilmiştir. Sinir sisteminden daha ince yapısı olan bu kanallar embriyo gelişiminin ilk 14 gününde geliştiği düşünülmektedir. Bu kanallar içinde sanal hücreler, RNA, DNA mevcut olup hücre içi haberleşmeyi sağlar. Bu sanal hücreler kök hücre gibi davranarak nerde hasar varsa o bölgedeki hücrenin yerine geçer.
Akupunktur ile ilgili kavramlar
Tao evrendeki tüm yin ve yangların birleşimidir. Tao bizden öncede vardı, bizden sonrada var olacak.
Tao önce çi’yi oluşturur. Çi organ fonksiyonudur. Çi vücudumuzda akupunktur kanallarında dolaşır ve her organ için spesifik olan enerjidir. Akupunktur iğneleri çi ye ulaşarak etkisini gösterir. Çi akışının bozulması dengesizleşmesi hastalıklara sebep olur. Çi hayat gücüdür. Vücudumuzda iki şekilde bulunur. 1.si doğuştan anne ve babadan gelendir. Sonradan değiştirilemez. 2.si ise hava, besin, su ile aldığımız çi’dir. Hastalık tedavisinde özellikle artırılıp kullanılan budur. Organlara göre çi’nin görevleri;
- Kalp çi; kanın sentezi ve dolaşımı, mental aktivite ve konuşma
- Dalak çi; kan ve vücut sıvılarının dolaşımı, besinlerin dağılımı, bağ dokusunun sıkılığı, tat duyusu
- Akciğer çi; solunum, ciltteki G açılıp kapanması, immün sistem fonksiyonu, koku alma ve dokunma hissi
- Böbrek çi; su metabolizması, üreme fonksiyonu, işitme
- Karaciğer çi; damarlardaki kanın depolanması ve tekrar dolaşıma verilmesi, kas ve tendon fonksiyonu, görme fonksiyonu
Her madde yin ve yang dan oluşur.
Yin maddeyi, yang hareket ve fonksiyonu temsil eder. Yang varlığa hayat verir. Yin ise büyür ve gelişir. Yin ve yang sürekli etkileşim halindedir, birbirine dönüşebilir, zıtlık vardır. Yin ve yang dengesizliği hastalıklara sebep olur. Atomda elektron yang ise proton yin’dir.
Yin olanlar; kadın, su, sağ, iç kısım, ay, gece, soğuk, kan, kemik, içi dolu kalp, akciğer, karaciğer, dalak ve böbrek, kuzey-batı… Yang olanlar; erkek, ateş, beyaz, hava, güneş, sol, dış, üst kısım, kaslar ve deri, içi boş organlar (kalın barsak, ince barsak, safra kesesi, mide, mesane…)
Yin ve yang kavramlarını iyi öğrenmemiz hastalıkların tanısı ve tedavisinde çok önemlidir. Yin soğuğu temsil eder. Hastalık soğukta artar ya da hasta sıcak havada bile soğuk hisseder.
Akupunkturda akciğer-kalın barsak, mide-dalak, kalp-ince barsak, mesane-böbrek, kalp zarı-üçlü boşluk, safra kesesi ve karaciğer şeklinde 6 çift organ sisteminden bahsedilir. Bu çift organlar bir elementi temsil eder. Bu elementler ağaç, ateş, toprak, metal ve su’dur. Bu organ çiftleri 24 saatlik günlük döngümüzde aynı sırayla en yoğun çalıştıkları saat vardır. Örneğin 03-05 akciğerin en aktif olduğu saat olup astım atakları en çok bu saatte görülür.
Akupunktur hangi hastalıklarda kullanılır?
Akupunktur en çok analjezik etkisi nedeniyle ağrılı durumların tedavisi, kilo verdirmek için obezite hastalarında, sedative etkisi nedeniyle depresyon ve panik atak hastalıklarında kullanılır.
Akupunkturun hangi hastalıklarda kullanılacağını açıklamadan önce etkilerinden bahsetmek daha doğru olacaktır. Akupunkturun analjezik yani ağrı kesici etkisi, hömeostatik etkisi ile OSS çalışmasını ve iç organların çalışmasını düzenleyici etkisi, immün direnci artırıcı etki, sedative etki, motor iyileşmeyi artırıcı etki bazı etkileri arasında sayılabilir. Bundan anlaşılacağı üzere pek çok tıp alanında kullanımı vardır. Bunlardan bazıları;
- Depresyon
- Panik atak
- Obezite ve kilo problemlerinde
- Sigara ve çeşitli madde bağımlılıklarında
- Parkinson, MS ve çeşitli nörodejeneratif hastalıklarda
- Hipertansiyon veya hipotansiyon
- Astım, ürtiker ve allerjik rinit
- Kısırlık, PCOS, dismenore, adet öncesi gerginlik, over kistleri, miyom, gebelik kusması gibi kadın hastalıkları ve doğumu ilgilendiren hastalıklarda
- Keratit, üveit, göz tembelliği, renk körlüğü, kırma kusurları gibi göz hastalıklarında
- Migren
- Kas iskelet sistemin ilgilendiren bel, diz, boyun… vb. ağrılı rahatsızlıklarda
Yukarda sadece bir kısmını belirttiğim pek çok rahatsızlıkta akupunktur endikasyonu vardır. Fakat burada bir hastalığın bir reçetesi var şeklinde anlaşılmasın. Akupunkturda biz hastalığı değil hastayı iyileştiriyoruz. Her hasta için seçilecek nokta özel olmalıdır.
Akupunktur nasıl yapılır?
Yukarıda tanımı ve etkilerinden bahsettiğim akupunktur tedavisi 14 düzenli kanal üzerindeki noktalara ve çeşitli ekstra noktalar üzerine iğne, bası, lazer, moxa dediğimiz bir bitki yakılarak, elektro akım verilerek uygulanan bir tedavi şeklidir. En sık uygulama şekli hasta için seçtiğimiz noktalara iğne batırılıp yaklaşık 20-30 dakika süreyle beklenir. İğneler steril ve çok incedir. Hastalığa ve hastanın durumuna göre seans aralıkları günlük veya haftada 1-2 şeklinde olabilir.
Bu uygulanan iğneler vücutta hastalık oluşumuna sebep olan enerji dengesizliğini düzeltir. Yani akupunktur vücudumuzdaki hastalıkların iyileşmesinde yine kendi vücudumuzun iyileşme mekanizmasını harekete geçirerek etkisini gösterir.
Akupunktur Nedir nasıl etki eder?
Akupunktur etkisini damar duvarındaki endotel ve fasia üzerinden yapar. Damarların iç yüzeyindeki endotel iğne uygulanması ile nitrik oksit salgısı artarak damarlarda gevşemeyi sağlar. Dokuların dış yüzeyindeki fasianın gerilmesi adenozin salgısını artırarak etkisini gösterir. Akupunkturda bir hastalığın bir reçetesi yoktur. Kişiye uygun noktayı bulmak önemlidir.
Kişiye uygun nokta bulunurken akupunkturdaki 5 elementi iyi bilmek gerekir.